बिहानै सडक दुर्घटनामा परेर बालकको मृत्यु समाचारले मर्माहित तुल्यायो। एक पटक त सोचें कि हामी कति असंबेदनशिल भएर सडकमा बालबालिकालाई त्यसै छोडिदिन्छौँ जहाँ अत्यन्तै तिव्र गतीमा सवारी साधन गुडिरहेका हुन्छन र जुन सुकै बेला पनि हाम्रा बालबालिका दुर्घटनामा पर्न सक्छन्। सडकको अवस्थाबारे बालबालिकाले जन्दैनन र उनीहरु सजिलै दुर्घटनामा पर्न सक्छन्। सडक दुर्घटना जो कोहिका लागि पनि अत्यन्तै पिडादायक हुन्छ। त्यसमाथि अझ बालबालिका।
हामी अभिभावकले यि कुराहरुमा अत्यन्तै ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ-
१) बालबालिकालाई सडकको आसपासमा नछोडौँ।
२) सडकमा यात्रा गर्दा बालबालिकाको हात समातिराखौँ र बालबालिकालाई सडकको देब्रे पट्टीको कुनामा राखौँ
३) बालबालिकालाई एक्लै सडक पार गर्न दिनु हुदैन। गर्नुपरेमा उनिहरुलाई काखमा लिएर अथवा हात समातेर सडक पार गराउनुपर्छ।
४) सडकमा अपनाउनुपर्ने सावधानीहरु बालबालिकालाई घरमै सिकाइरहनुपर्छ।
५) बालबालिकालाई सडकको आसपासमा साइकल चलाउन अथवा खेल्न पनि दिनु हुदैन।
लगभग ट्राफिक प्रहरिको तथ्याङ्क हेर्ने हो भने ४०% दुर्घटनामा पैदल यात्रु पर्ने गरेका छन्। यसको कारण त्यहि एउटै सडकमा पैदल यात्रु पनि छन्, साइकल छन्, चौपायाहरु पनि छाडा छोडिएका छन भने कति पय स्थानमा त अन्न बालि पनि सडकमै सुकाएको देख्न सकिन्छ। सडकका स्तर पनि अति नै न्युन छन्। मानौ यस्तो लाग्छ, यि सडकहरु दुर्घटना निम्त्याउनकै निम्ति बनाइएको हो र बर्षौँ बितिसक्दा पनि ति सडक मर्मत हुदैनन्। कतै पहिरो त कतै केहि न केहि माध्यमले दैनिक जसो सडक दुर्घटना भैरहेको समाचार हामी सुनिरहेका हुन्छौँ।
यि सम्भाबित दुर्घटनाहरुलाइ नियन्त्रण गर्नका निम्ति निम्न बुंदाहरुलाई अपनाउनुपर्ने हुन्छ
१) सडक पैदलयात्रु मैत्रि एवं बालमैत्रि हुनुपर्छ। यसको मतलब सडकको दायाँ-बाँया भाग पैदल यात्रुहरुलाई छुट्याइएको हुनु पर्छ। त्यसै गरि अलि ब्यस्त ठाउँहरुमा साइकलका लागि पनि सडकमा स्थान बनाइनुपर्छ।
२) धेरै व्यस्त सडकहरुमा लेनलाई राम्रोसंग बिभाजन गरिएको हुनुपर्छ ताकि एउटा लेनको साधन बिपरित लेनमा जानका लागि तोकिएको स्थानबाहेक अन्य स्थान प्रयोग गर्न नसकोस्।
३) सडक अनुशासन पालन गराउनका निम्ति ट्राफिक प्रहरीले स्मार्ट टेक्नोलोगी भित्र्याउनुपर्छ। जस्तै गति सेन्सर, सडक सुचक एवं सडक बत्तीहरु, आकासे पुल, फ्लाइ ओभर, सब वय, जेब्रा क्रसिङ, सिसि क्यामेराआदि
४) सडक पैदल यात्रु, चौपाया, प्रदर्शन, आन्दोलन एवं व्यापारिक प्रयोजनका लागि सधैका लागि निषेधित गरिनुपर्छ र यसको बिकल्प पनि दिनुपर्छ।
५) सडक एवं राजमार्गका आसपासमा मदिरा बिकृबितरण पूर्णतया रोक लगाउनुपर्छ।
६) बन जङ्गल, बन्य जन्तु संरक्षित क्षेत्र एवं राष्ट्रिय निकुञ्जहरुमा न्युन गति हुनुपर्ने, सवारीसाधन अनावश्यक रुपमा रोक्न नपाउने र बिच बिचमा बन्यजन्तुहरुलाई आवत जावत गर्नका निम्ति बन्यजन्तु मैत्रि आकाशे पुल एवं सब वय निर्माण गरिनुपर्छ।
७) पहिरो कम जाने एवं बाढीले दुख नदिने गरि सडकहरु निर्माण गरिनुपर्छ।
८) सवारी साधनको प्रकार हेरेर पनि बैकल्पिक मार्गहरुको बिकास गर्न सकिन्छ। जस्तै ट्रिपरलाई बाक्लो बस्ति भएको स्थानमा रोक लगाएर यस्को बिकल्पमा अन्य मार्ग अपनाउन सकिन्छ।
९) सडक सुरक्षालाई मध्यनजर गर्दै त्यसका लागि बिकसित देशहरुमा जस्तै सडक सुरक्षा परिषदको गठन गर्न सकिन्छ जसले बिभिन्न निकायहरुसंग समन्वय गरेर सडक सुरक्षाका उपायहरु बिकास गर्न सकोस।
१०) बिमाको उचित व्यवस्थापन हुन जरुरी छ।
११) माथी भनिएअनुरुप नेपालका सडकहरु अत्यन्तै तिब्र गतिमा सुधार गरिनुपर्छ्।
